
มะเร็งหัวใจ (Cardiac Cancer) เป็นโรคที่พบได้น้อยมากเมื่อเทียบกับมะเร็งชนิดอื่น แต่สามารถพบได้ในทุกเพศทุกวัย ส่วนมากแพร่กระจายมาจากอวัยวะอื่น ซึ่งจะแพร่มาที่ผนังหัวใจด้านนอกและช่องเยื่อบุหัวใจ แต่มะเร็งที่เกิดในหัวใจเองมักเป็นในผนังชั้นกลาง จึงเป็นมะเร็งที่เกิดจากเซลล์ผนังหลอดเลือด หรือเกิดจากกล้ามเนื้อหัวใจ ที่เรียกว่า Angiosarcoma และ Rhabdomyosarcoma โดยมะเร็งหัวใจทั้ง 2 กลุ่มไม่ค่อยตอบสนองต่อการฉายแสงและยาเคมีปาบัด จึงต้องใช้วิธีรักษาด้วยการผ่าตัดเพื่อเอามะเร็งออกให้หมด
มะเร็งหัวใจสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทหลัก
1. มะเร็งหัวใจชนิดปฐมภูมิ (Primary Cardiac Tumor)
- เกิดจากเซลล์ภายในหัวใจเอง
- ส่วนใหญ่เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง (Myxoma)
- ชนิดร้ายแรง เช่น Angiosarcoma หรือ Rhabdomyosarcoma
2. มะเร็งหัวใจชนิดทุติยภูมิ (Secondary Cardiac Tumor)
- เกิดจากการแพร่กระจายของมะเร็งจากอวัยวะอื่น เช่น ปอด เต้านม หรือเม็ดเลือด (มะเร็งเม็ดเลือดขาว)
อาการของมะเร็งหัวใจ
ขึ้นอยู่กับตำแหน่งและขนาดของเนื้องอก แต่มักมีอาการดังนี้
- เหนื่อยง่าย หอบ ไอเรื้อรัง
- มีไข้ต่ำ ๆ
- หน้าบวม คอบวม หลอดเลือดดำที่คอโป่ง
- ตับโต ท้องมาน เพราะมีน้ำในช่องท้อง
- ขาบวม กดบุ๋มทั้งสองข้าง
การวินิจฉัย
- การตรวจด้วย Echocardiogram (คลื่นเสียงหัวใจ) เป็นการตรวจด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ช่วยให้สามารถเห็นตำแหน่งก้อนเนื้องอกชัดเจน เห็นว่าก้อนลุกลามถึงลิ้นหัวใจ หลอดเลือดแดงหัวใจหรือไม่ มีเลือดออกในช่องเยื่อบุหัวใจหรือไม่ ช่วยในการวางแผนผ่าตัดได้ดี
- การตรวจภาพด้วย MRI หรือ CT Scan สามารถใช้เป็นการตรวจวินิจฉัยและดูการลุกลามของโรคว่าได้ลุกลามไปส่วนอื่นหรือไม่
- การตรวจชิ้นเนื้อ (Biopsy)
การรักษา
การรักษามะเร็งหัวใจ มีความซับซ้อน เนื่องจากตำแหน่งและลักษณะของโรค โดยวิธีการรักษาจะขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง (ปฐมภูมิหรือทุติยภูมิ) ขนาด ตำแหน่ง และระยะของโรค รวมถึงสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย
1. การผ่าตัด (Surgery)
- เหมาะสำหรับ: เนื้องอกปฐมภูมิที่สามารถผ่าตัดออกได้ เช่น Myxoma (มักเป็นชนิดไม่ร้ายแรง)
- เป้าหมาย: การผ่าตัดเอาเนื้องอกหรือก้อนมะเร็งออกจากหัวใจเพื่อฟื้นฟูการทำงานของหัวใจ
- ในบางกรณีที่เนื้องอกใหญ่มาก อาจไม่สามารถผ่าตัดได้ทั้งหมด
2. การใช้ยาเคมีบำบัด (Chemotherapy)
- เหมาะสำหรับ: มะเร็งชนิดร้ายแรง เช่น Angiosarcoma หรือมะเร็งชนิดทุติยภูมิ
- เป้าหมาย: ยับยั้งการเจริญเติบโตและการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็ง
- ยาเคมีบำบัดที่ใช้จะขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง
3. การฉายรังสี (Radiation Therapy)
- เหมาะสำหรับ: ผู้ป่วยที่ไม่สามารถผ่าตัดได้หรือใช้ร่วมกับการรักษาแบบอื่น
- เป้าหมาย: ลดขนาดเนื้องอกหรือควบคุมการแพร่กระจายของมะเร็ง
- การฉายรังสีในบริเวณหัวใจอาจมีความเสี่ยง เช่น การทำลายเนื้อเยื่อหัวใจ
4. การรักษาแบบประคับประคอง (Palliative Care)
- เหมาะสำหรับ: ผู้ป่วยในระยะที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้
- เป้าหมาย: บรรเทาอาการ เช่น หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก หรืออาการหัวใจล้มเหลว เพื่อปรับปรุงคุณภาพชีวิต
5. การปลูกถ่ายหัวใจ (Heart Transplant)
- เหมาะสำหรับ: กรณีที่มะเร็งไม่แพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นและหัวใจเสียหายอย่างรุนแรง
- ข้อจำกัด: หายากมาก เนื่องจากมีความเสี่ยงสูงและต้องหาหัวใจที่เข้ากันได้
แม้ว่ามะเร็งหัวใจจะพบได้น้อย แต่หากมีอาการผิดปกติทางหัวใจ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยโดยเร็ว เพราะอาการของมะเร็งหัวใจอาจมีความคล้ายกับโรคหัวใจทั่วไป เช่น ลิ้นหัวใจรั่ว หรือหัวใจเต้นผิดจังหวะ แต่เมื่อเป็นแล้วจะสามารถลุกลามได้อย่างรวดเร็วและไม่ทันรู้ตัว